Περί πλεονεξίας και προσφοράς
Σήμερον ας ομιλήσωμε περί της πλεονεξίας. Τι σημαίνει η λέξις; Πλεονεξία είναι όταν ο άνθρωπος τα θέλει, ει δυνατόν, όλα δικά του. Γι’ αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος, πως «η πλεονεξία είναι ειδωλολατρία», διότι κάνεις είδωλό σου το χρήμα και την ύλη. Αγωνίζεσαι γι’ αυτά, και εξ αιτίας των δεν έχεις καιρό, ούτε στην Εκκλησία να πας, ούτε το κήρυγμα ν’ ακούσεις, μα ούτε και να διαβάσεις δύο σειρές από την Αγία Γραφή.
Και οι συνέπειες της πλεονεξίας είναι τρομερές γιά την ψυχήν του ανθρώπου. Δείτε τι λέγει η Αγία Γραφή σχετικά με την πλεονεξία. Θα σας διαβάσω από την «Σοφία Σειράχ», Κεφ. ΙΔ’: «Πλεονέκτου οφθαλμός ουκ εμπίπλαται μερίδι, και αδικία πονηρά αναξηραίνει ψυχήν». Τι σημαίνει αυτό; Ο πλεονέκτης άνθρωπος έχει αχόρταγο μάτι και εξ’ αιτίας αυτού, μπορεί να διαπράττει και αδικίες προκειμένου ν΄ αποκτήσει τα πολλά. Αλλά, αυτή η συμπεριφορά και αυτές οι ενέργειες του ανθρώπου «αποξηραίνουν» την ψυχή του, την «στεγνώνουν» από αρετές, και όχι μόνον, αλλά του «σκληραίνουν» και την καρδιά του. Διότι, ο πλεονέκτης άνθρωπος που τα θέλει όλα, ζηλεύει φθονερά αυτά που έχει ο διπλανός του, και θέλει ν’ αποκτήσει περισσότερα απ’ εκείνον. Επομένως, ο πλεονέκτης είναι φιλάργυρος, πονηρός και φθονερός.
Ακούστε τι λέγει στην συνέχεια: «Οφθαλμός πονηρός φθονερός επ’ άρτω και ελλιπής επί της τραπέζης αυτού». Δηλαδή, ακόμη και το τραπέζι του σπιτιού του, το υστερεί, το κάνει όσο το δυνατόν πτωχότερο, γιά να καρπωθεί εκείνα τα οποία θα ήσαν προς συμπλήρωσιν της τραπέζης.
Ο πλεονέκτης είναι τόσον λάτρης προς την ύλην και το χρήμα, ώστε μεταχειρίζεται κάθε είδους πονηρία γιά να τ΄ αποκτά. Δεν αρκείται στο μερίδιον της ζωής που ανήκει στον κάθε άνθρωπο, αλλά θέλει πολλαπλάσιον μερίδιον, διότι είναι αιχμάλωτος των προσκαίρων και ματαίων πραγμάτων.
Ακούστε στην συνέχεια ποιά συμβουλή δίνει ο σοφός, γιά την διόρθωση και γιά να προλάβει την πλεονεξίαν, τον φθόνο, την αδικία και την πονηρία: «Τέκνον, καθώς εάν έχης, ευ ποίει σεαυτόν και προσφοράς Κυρίω αξίως πρόσαγε». Παιδί μου, λέγει, ανάλογα με αυτά που έχεις, να ευχαριστείς τον εαυτό σου, αλλ’ εκ παραλλήλου να κάνεις και τις προσφορές προς τον Κύριο.
Ποιές είναι αυτές οι προσφορές; Ό,τι καλόν κάνεις, το κάμνεις απ’ ευθείας προς τον Θεό. Όποια ελεημοσύνη και αν κάνεις, την δίνεις κατ’ ευθείαν εις τον Θεόν. Και γνωρίζομεν όλοι το ρητό της Αγίας Γραφής που λέγει: «Ο ελεών πτωχόν, δανείζει Θεόν». Είναι σαν να καταθέτεις το καλό που κάνεις σε μία «Τράπεζαν» τ’ Ουρανού. Και στην «Τράπεζαν» αυτήν κάνεις τόσον μεγάλες καταθέσεις, ώστε όταν θα υπάγεις εκεί και τις απολαύσεις, θα μείνεις άναυδος! Και θα λέγεις: «Μα, από που συγκεντρώθηκε τόσος μισθός;» και θα σου απαντήσει ο Κύριος; «Ευ δούλε αγαθέ και πιστέ, επί τα ολίγα εφάνης πιστός, επί τα πολλά σε καταστήσω». Αυτό είπεν ο Χριστός σε μία παραβολήν εντός του Ευαγγελίου. Δούλον αγαθόν θα σε ειπεί, διότι όσον υπήρχες στη γη, έπραττες το καλό. Απ’ αυτά που κατέχεις. Δεν χρειάζεται να έχεις πολλά γιά να δώσεις ελάχιστα. Απ’ αυτά που έχεις, θα δώσεις διά να καλύψεις όντως μίαν ανάγκη του συνανθρώπου σου. Και λέγω «διά να καλύψεις όντως», διότι ενίοτε, ενώ βλέπομεν τον συνάνθρωπό μας να έχει ανάγκην από «πέντε», εμείς του δίνομεν –επί παραδείγματι- το εν δέκατον, το έν εικοστόν του ποσού αυτού. Δεν του το δίνομεν όλο, διότι φοβόμαστε μήπως μας λείψει. Μα, τι είπεν ο Κύριος; Να εναποθέσωμεν όλην την μέριμνά μας εις τας χείρας του, και ακόμη, είναι αποδεδειγμένο, πως όταν δίνεις «ένα» με την καρδιά σου, ο Κύριος σου ανοίγει «πόρτα» και σου έρχονται «δέκα». Αυτό σας το λέγω εντόνως, διότι το βιώνω! Και βεβαίως, γιά να κατανοήσει ο άνθρωπος πως οφείλει να πράττει διαρκώς το καλό, ακούστε τι αναφέρεται στη συνέχεια: «Μνήσθητι ότι θάνατος ου χρονιεί και διαθήκη άδου ουχ υπεδείχθη σου». Δηλαδή, πρέπει να σκεφθείς πως ο θάνατος δεν θ’ αργήσει να επέλθει. Και πράγματι, δεν προλαβαίνεις να δεις ποιός νυμφεύεται, αρρωσταίνει, γίνεται καλά, και φεύγεις από τον κόσμον τούτο. Δεν προλαβαίνεις να δεις τίποτα.
Και ακόμη, δεν υπάρχει άνθρωπος που να έχει κάνει διαθήκη, να έχει υπογράψει «συμβόλαιο» με τον Άδη, πως δεν θ’ αποθάνει! Το πλέον βέβαιο, και το πλέον αληθές, είναι πως θα φύγουμε από τούτον τον κόσμον.
Και αναφέρεται στη συνέχεια: «Πριν σε τελευτήσαι, ευ ποίει φίλω και κατά την ισχύν σου έκτεινον και δως αυτώ». Δηλαδή, πριν σε προλάβει ο θάνατος να δίνεις στους συνανθρώπους απ’ αυτά που έχεις, αναλόγως της ισχύος και δυνατοτήτων σου.
Αντιλαμβάνεσθε τώρα πόσον λυπάται το Άγιον Πνεύμα, όταν δύνασαι να δώσεις «δέκα» και δίδεις εν δέκατον, ενώ έχεις την δυνατότητα να δώσεις. Ο αριθμός είναι ενδεικτικός, μας δίνει απλώς να καταλάβουμε πως εκείνο που δίνουμε, πρέπει να το προσφέρουμε γιά να είναι εις θέσιν να καλύψει ο συνάνθρωπός μας πραγματικά την ανάγκη του.
Και λέγεται στη συνέχεια: «Μη αφυστερήσης από αγαθής ημέρας, και μερίς επιθυμίας αγαθής μη σε παρελθάτω». Δηλαδή, έρχονται ημέρες που σου δίνεται η ευκαιρία να κάνεις το καλό, γιά να ευχαριστήσεις και τον εαυτό σου. Διότι, εκείνος ο οποίος προσφέρει με την καρδιά του, ευχαριστεί πρωτίστως την ψυχή του, «γεμίζει» πρώτα ο εσωτερικός του άνθρωπος. Αλλά, και όταν έρχεται κάθε καλή επιθυμία, μην αδιαφορήσεις. Να την κάνεις πραγματικότητα.
Ξέρετε, είναι τόσα τα «φορτία» που έχει ο εγκέφαλος του σημερινού ανθρώπου, που δεν δύναται να τα ξεκαθαρίσει και να τα κατανείμει βάσει προτεραιότητος στην ζωή του. Όμως, κάποτε πρέπει να γίνει αυτό.
Ακούστε, πως αλλιώς υποκινείται ο άνθρωπος να κάνει το καλό, όσον ευρίσκεται σε αυτό τον κόσμο: «Ουχί ετέρω καταλείψεις τους πόνους σου και τους κόπους σου εις διαίρεσιν κλήρου;». Δηλαδή, κοπιάζεις, ιδρώνεις, ματώνεις σε αυτό τον κόσμο, γιά να αποκτήσεις αυτό που λέγεται περιουσία, μικρή, μεγάλη ή ελαχιστότατη. Αλλ΄ όμως, τους κόπους σου αυτούς, μίαν ημέρα θα τους κληρονομήσουν άλλοι. Και πράγματι, αυτό γίνεται.
Ξέρετε ποίον είναι το βαθύτερο νόημα; Τώρα που υπάρχεις εις την ζωή, τακτοποίησε συμφώνως της δικαιοσύνης του Θεού ό,τι έχεις. Πράξε δικαίαν κατανομήν αυτών που έχεις, στα τέκνα, του συγγενείς σου, τώρα που υπάρχεις στην γη, και το τονίζω πάλι, με δίκαιον τρόπον, χωρίς να προπορευθούν στην διανομήν αυτήν οι συναισθηματισμοί σου. Διότι, οι συναισθηματισμοί του ανθρώπου εμποδίζουν την πραγματοποίησιν της δικαιοσύνης του Θεού. Και εξ αιτίας αυτών, θα δώσεις αδίκως περισσότερα σε κάποιον και θα αδικήσεις τους υπόλοιπους.
Βέβαια, ο σοφός μας δίδει παρακάτω το «φάρμακον», γιά να γίνουμε σωστοί άνθρωποι, να έχουμε σωστή κρίση και να τα βλέπουμεν όλα υπό το «πρίσμα» του λόγου του Θεού. Εκεί πρέπει να στεκόμεθα, ώστε η κάθε σκέψη, συμπεριφορά και πράξη μας να είναι σύμφωνη με τον Θεϊκόν λόγον και την σοφία Του. Διότι, κανένα Πανεπιστήμιο της γης δεν δύναται να φωτίσει το νου μας, όσο τον φωτίζειν ο Θεός.
«Μακάριος ανήρ, ος εν σοφία τελευτήσει και ος εν συνέσει αυτού διαλεχθήσεται». Δηλαδή, είναι πανευτυχής ο άνθρωπος, ο οποίος έως το τέλος της ζωής του ενεργεί συμφώνως με τη σοφία και δικαιοσύνη του Θεού, και όχι συμφώνως με το εγωϊστικό, «χωμάτινο» και πεπερασμένο μυαλό του.
Και ακόμη, είναι συνετός ο άνθρωπος εκείνος σε κάθε γενομένη συζήτηση με τον οποιονδήποτε συνάνθρωπόν του. Οι καλές σχέσεις, οι οποίες ποτέ δεν σε εκθέτουν και ποτέ δεν σε κάμνουν να μετανιώσεις, είναι εκείνες που στηρίζονται στον φωτισμό του Θεού. Όταν σε φωτίζει ο Θεός, γίνεσαι ολιγόλογος, αλλά σωστός. Και δεν δύναται ο άλλος, παντί δυνάμει, ν’ αντιταχθεί στη Θεϊκή σοφία.
Ακούστε τι αναφέρεται στη συνέχεια: «Ο διανοούμενος τας οδούς αυτής εν καρδία αυτού, και εν τοις αποκρύφοις αυτής νοηθήσεται». Δηλαδή, όποιος είναι σώφρων και ακολουθεί την σοφία του Θεού, τότε θα του αποκαλυφθούν τα απόκρυφά της. Θα είσαι εις θέσιν να εισέλθεις εις τα βαθύτερα του Θείου θελήματος.
Και συνεχίζει ο σοφός: «Έξελθε οπίσω αυτής ως ιχνευτής, και εν ταις εισόδοις αυτής ενέδρευε». Δηλαδή, να είσαι στη ζωή σου ως κυνηγός, ο οποίος ενεδρεύει γιά να βρει το θήραμα. Όταν, λοιπόν, εσύ αντιληφθείς την σοφίαν του Θεού, διδασκόμενη σε κάποιο χώρο, να τον πλησιάσεις ως κυνηγός. Αυτό, βεβαίως, αποτελεί σχήμα λόγου, γιά να τονισθεί το ενδιαφέρον του ανθρώπου απέναντι στην ακρόαση του Θείου λόγου.
Και συνεχίζει: «Ο παρακύπτων διά των θυρών αυτής και επί των θυρωμάτων αυτής ακροάσεται». Δηλαδή, είναι τόσο σπουδαίο ν’ ακούς την σοφίαν και τον λόγον του Θεού, τον αγιογραφικό λόγο του Θεού -τον οποίον μας αξιώνει να διδασκόμεθα με τόσην καθαρότητα- πρέπει, όπως εκείνος που του αρέσει ν’ ακούει κάτι μέσα σ’ ένα σπίτι, και πλησιάζει στη θύραν ή τα παράθυρα γιά ν’ αφουγκρασθεί, έτσι πρέπει να κάνει και ο άνθρωπος για το άκουσμα των λόγων του Θεού.
Παρακάτω, λέγει κάτι που αφορά τον χώρον αυτό: «Ο καταλύων σύνεγγυς του οίκου αυτής και πήξει πάσσαλον εν τοις τοίχοις αυτής, στήσει την σκηνήν αυτού κατά χείρας αυτής και καταλύσει εν καταλύματι αγαθών». Δηλαδή, όταν βρεις τον χώρον εντός του οποίου διδάσκεται η σοφία του Θεού, εκεί να πήξεις τους πασσάλους του «αντίσκηνου» γιά να κατασκηνώσεις.
Αν προσέξατε, αναφέρεται στον οίκον αυτής. Ο οίκος της σοφίας του Θεού είναι ο ιερός ναός, οι αίθουσες σαν τούτη που ευρισκόμεθα σήμερα, και κάθε χώρος στον οποίον διδάσκεται καθαρά, χωρίς παρεμβολές ανθρωπίνων εξυπνάδων και κατασκευασμάτων του μυαλού του ανθρώπου. Αν βρεις τέτοιον χώρο, μην τον αφήσεις.
Αλλά αυτό δεν πρέπει να είναι μόνο γιά σένα. Ακούστε τι λέγει παρακάτω: «Θήσει τα τέκνα αυτού εν τη σκέπη αυτής και υπό τους κλάδους αυτής αυλισθήσεται». Δηλαδή, να τοποθετήσει τα τέκνα του κάτω από την σκέπη της σοφίας του Θεού. Σημειωτέον, πως τέκνα δεν εννοεί μόνον τα σαρκικά. Όλοι, είναι δυνατόν, ν’ αποκτήσωμε πνευματικά τέκνα, όταν τα φέρουμε στον χώρο που διδάσκεται η σοφία του Θεού. Και είναι ευτυχισμένες οι μητέρες, οι οποίες φροντίζουν, όσον είναι μικρά τα τέκνα τους, να τα κατηχούν με την σοφία και τον λόγον του Θεού. Έτσι λοιπόν, είσαι σκεπασμένος και ασφαλισμένος κάτω από την σοφία του Θεού, συνεπώς, ουδεμία δύναμις δεν δύναται να σε παραπλανήσει.
Εδώ, μου δίδεται η μεγάλη ευκαιρία να σας πω, πως πολλοί Χριστιανοί, ακόμη και λειτουργοί της Εκκλησίας, αναγνώσκουν πολλά χριστιανικά βιβλία, αλλά δεν εντρυφούν, όπως εσείς, στην Αγίαν Γραφήν, η οποία αποτελεί τον πεντακάθαρο λόγο, το «κόσκινο» όλων των άλλων χριστιανικών βιβλίων, ώστε ν’ απομείνει απ’ αυτά μόνον η χρήσιμη ουσία. Εάν δεν έχεις την Αγίαν Γραφή ως «κόσκινο» γιά να κοσκινίσεις το κάθε τι που διαβάζεις, κάπου θα παραπλανηθείς. Ας το σημειώσουμε αυτό ιδιαιτέρως.
Λοιπόν, δεν μελετούν την Αγίαν Γραφή μόνον, όσοι εγγράμματοι και έχοντες διαθέσιμον χρόνον. Την Αγίαν Γραφή την μελετούμε εδώ, όλοι μαζί, κι ευχαριστούμε τον Κύριο. Και ακόμη, από τα κηρύγματα στους ιερούς ναούς λαμβάνουμε την σοφία του Θεού, την οποίαν όμως, δεν γνωρίζω πόσοι την «αποθηκεύουν» σωστά, και πόσοι όχι. Ξέρετε ποιοί αποθηκεύουν σωστά την Θεϊκήν σοφία, η οποία ακούγεται και σε αυτό τον ευλογημένο χώρο, καθώς και στο ναό; Όσοι έχουν στην καρδιά τους «δοχείον» γερό. Την αποθηκεύουν λάθος εκείνοι οι οποίοι φέρουν στον χώρον που διδάσκεται, διάτρητα «δοχεία», μέσα από τα οποία η σοφία του Θεού χύνεται. Διάτρητο «δοχείο» κρατεί συνήθως στην καρδιάν του, ο άνθρωπος του κοσμικού φρονήματος, ο άνθρωπος που είν’ αιχμάλωτος της σαρκός του, και των επιθυμιών της.
Ενώ, γερόν «δοχείον» εντός του οποίου αποθηκεύεται η σοφία του Θεού, κρατά ο άνθρωπος που έχει εισέλθει και προχωρεί στο δρόμο του πνεύματος. Επισημαίνω πως: «Προχωρώ εις τον δρόμον του πνεύματος, όταν με την δύναμιν του χριστιανικού πνεύματος που έχω εντός μου, καταπολεμώ τις επιθυμίες της σαρκός μου».
Ας δούμε όμως, τι λέγει και η Καινή Διαθήκη σχετικά με το σημερινό μας θέμα. Συγκεκριμένα από την επιστολήν του Ιακώβου του Αδελφοθέου, Κεφ. 5: «Ιδού ο μισθός των εργατών των αμησάντων τας χώρας υμών ο απεστερμένος αφ’ υμών κράζει, και αι βοαί των θερισάντων εις τα ώτα Κυρίου Σαβαώθ εισεληλύθασιν». Ο πλεονέκτης άνθρωπος, γιά τον οποίον ομιλήσαμε αρχικώς, αποστερεί ακόμη και τον μισθόν εκείνων οι οποίοι εργάζονται στον δικό του χώρο. Ως παράδειγμα χρησιμοποιείται ο θερισμός, και ομιλεί γιά τον μισθό των αμησάντων (θεριστών), τους οποίους, ο ιδιοκτήτης των χωραφιού δεν τους πληρώνει. Αυτό, κατ’ επέκτασιν, αφορά όλες τις αδικίες που κάνει ο άνθρώπος, ο οποίος προσλαμβάνει ανθρώπους γιά να τον υπηρετήσουν, και τελικά, είτε δεν τους πληρώνει, είτε τους δίδει το ελαχιστότατον από αυτό που τους ανήκει. Αλλά, αν προσέξατε, λέγει πως «αι βοαί των ανθρώπων αυτών φθάνουν εις τα ώτα του Κυρίου».
Ακούστε τι λέγει παρακάτω, γι’ αυτούς που αδικούνται. Και το αναφέρω ιδιαιτέρως, διότι όταν αδικούμεθα με αυτό τον τρόπο, εμείς ορθώνουμε εγωϊστικά το ανάστημά μας απέναντι στους αδικούντας. Πολλές φορές διαπληκτιζόμεθα βιαίως, και ακόμη γίνονται αιματοχυσίες, όταν ο λαός θεωρεί πως αδικήθηκε από εκείνους οι οποίοι τον κυβερνούν. Ακούστε λοιπόν τι αναφέρει η δικαιοσύνη του Θεού, διά στόματος Ιακώβου του Αδελφοθέου: «Μη στενάζετε κατ’ αλλήλων, αδελφοί, ίνα μη κριθήτε. Ιδού ο κριτής προ των θυρών έστηκεν». Δηλαδή, αν προξενείς λογομαχίες, εάν θυμώνεις, εάν επιτίθεσαι εναντίων εκείνων που σε αδίκησαν, τότε γίνεσαι κριτής, δηλαδή έκρινες πως σε αδίκησαν και είναι άξιοι τιμωρίας, την οποίαν προσπαθείς εσύ να την επιβάλεις. Όχι έτσι! Δεν πρέπει να στενάζετε απέναντι σε αυτούς που σας αδικούν. Μα εδώ είναι η πίστις! Εδώ είναι η πραότης! Εδώ είναι η ταπείνωσις, εδώ είναι η συγκατάβασις, εδώ είναι η εκτέλεσις του Θείου θελήματος! Σε αδικούν; Άφησε στας χείρας του Θεού εκείνους που σε αδίκησαν. Πρόσεξε εσύ να μην παρεκτραπείς, διότι αν θυμώσεις, εάν επιτεθείς κατά του αδικούντος, τότε δεν ζημιώνεις εκείνον. Είναι ήδη ζημιωμένος αφ’ εαυτού, εφ’ όσον δεν σου έδωσεν ό,τι δικαιούσαι. Ζημιώνεις τον εαυτόν σου! Και τον ζημιώνεις τόσον πολύ, ώστε κανείς ανθρώπινος μισθός δεν δύναται ν’ αποκαταστήσει την ζημίαν που υπέστης όταν εθύμωσες, όταν επετέθης και μάτωσες τον άλλον.
Γιά να θεμελιωθεί εντός μας η συγκατάβαση και η υπομονή απέναντι εις τους αδικούντας, και να μην επιζητούμε την αυτοδικαίωσίν μας, και μάλιστα, αντιδραστικά και επιθετικά, ακούστε τι λέγει: «Υπόδειγμα λάβετε, αδελφοί μου, της κακοπαθείας και της μακροθυμίας τους προφήτας, οι ελάλησαν τω ονόματι Κυρίου». Δηλαδή, πάρτε παράδειγμα από τους προφήτες, οι οποίοι υπέστησαν δεινά –ακόμη και φόνους- από τους ανθρώπους που ήσαν μακράν του Θεού, ή από τους ανθρώπους που «υπηρετούσαν», κατά το φαινόμενον, τον Θεό, αλλ’ εντός τους ήσαν σκληρόκαρδοι και σκληροτράχηλοι, όπως τους ονομάζειν ο Κύριος.
Αλλά, φέρνει εν συνεχεία εν θαυμαστόν παράδειγμα, γνωστόν εις όλους μας: «Ιδού μακαρίζομεν τους υπομένοντας. Την υπομονήν Ιώβ ηκούσατε, και το τέλος Κυρίου είδετε, ότι πολύσπλαγχνος εστίν ο Κύριος και οικτίρμων». Δηλαδή, λάβετε ως παράδειγμα τον Ιώβ, του οποίου η υπομονή είναι ασύλληπτος στο απλό και «χωμάτινο» μυαλό του ανθρώπου. Ο Ιώβ έχασε τα πάντα, έχασε την οικίαν του, τα τέκνα του, ησθένησε βαρέως, με ανίατον ασθένειαν, και όμως, δεν εβλασφήμισε τον Θεόν, δεν είπε ένα «γιατί;» στον Θεόν! Και τελικώς, ο Θεός εφάνη οικτίρμων, δηλαδή, φιλεύσπλαγχνος. Και τον απεκατέστησε πολλαπλασίως, εις σχέσιν όσων κατείχε πριν. Αλλά, και ο ίδιος ο Κύριος δεν υπέμεινε σταύρωσιν, ατιμίας, έως θανάτου; Ο ίδιος ο Κύριος δεν εφάνη οικτίρμων, φιλεύσπλαγχνος, φιλάνθρωπος, συγχωρητικός, έναντι των σταυρωτών του; Όλοι γνωρίζουμε πως οι σταυρωταί του Χριστού έλαβαν την συγχώρηση από το στόμα του Εσταυρωμένου, ο οποίος είπεν: «Άφαις αυτοίς».
Άραγε, δυνάμεθα, αγωνιζόμενοι να φθάσουμε σε τέτοιο επίπεδον υπομονής και αγίας απαθείας; Μπορούμε! Αλλ’ όχι μόνοι μας. Ούτε μόνος του δύναται να το επιτύχει ο άνθρωπος, ούτε μόνη της η Θεία Χάρις. Θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία (συνέργεια) του θελήματος του ανθρώπου και της Θείας Χάριτος. Όταν ο άνθρωπος επιθυμεί την εφαρμογήν του λόγου του Θεού, τότε έρχεται η Θεία Χάρις και φέρνει το αποτέλεσμα, το οποίον, δεν ήταν σε θέση να το επιτύχει μόνος του. Άνευ της Θείας Χάριτος, δεν ολοκληρώνεται το καλόν αποτέλεσμα, σε καμμίαν ανθρωπίνην ενέργεια. Ας προσπαθήσωμε, λοιπόν, και βλέποντας ο Κύριος την προσπάθειά μας αυτή, προς βελτίωσιν του ψυχικού μας κόσμου, θα αποστείλει πλουσία την Χάριν του, και θα γίνονται τα αδύνατα, γιά τους ανθρώπους, δυνατά γιά τον Θεό! Αμήν.
Δέξε, Κύριε, την προσευχήν μας, και ελέησον ημάς, και τα τέκνα ημών, και την συγγένειαν ημών, και τον κόσμον σου άπαντα, πρεσβείες της Παρθένου Μαρίας, των Αγίων Αποστόλων, του Αγίου Αναστασίου του Πέρσου, και πάντων σου των Αγίων.
Προσευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου
Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργείας, φιλαρχίας και αργολογίας μη μοι δώς.
Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω.
Ναι, Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου, ότι ευλογητός ει, εις τους αιώνας των αιώνων.
Αμήν.
